ผู้เช่าซื้อใช้สิทธิเลิกสัญญาตามข้อตกลง แม้ผู้เช่าซื้อยังมิได้ปฏิบัติตามเงื่อนไขแห่งการเลิกสัญญาให้ครบถ้วนทุกประการแต่เป็นที่เข้าใจได้ว่า ผู้ให้เช่าซื้อยอมผ่อนผันเงื่อนไขการเลิกสัญญาบางประการ (คำพิพากษาศาลฎีกาที่ ๓๒๕๒/๒๕๖๖)

กรณีผู้เช่าซื้อใช้สิทธิเลิกสัญญาตามข้อตกลงในสัญญาเช่าซื้อด้วยการส่งมอบทรัพย์สินที่เช่าซื้อคืน แก่ผู้ให้เช่าซื้อ แม้ผู้เช่าซื้อยังมิได้ปฏิบัติตามเงื่อนไขแห่งการเลิกสัญญาให้ครบถ้วนทุกประการแต่เป็นที่เข้าใจได้ว่า ผู้ให้เช่าซื้อยอมผ่อนผันเงื่อนไขการเลิกสัญญาบางประการซึ่งเป็นประโยชน์แก่ตนในเวลารับมอบทรัพย์สิน ที่เช่าซื้อคืน ดังนั้นไม่ว่าผู้เช่าซื้อจะปฏิบัติครบถ้วนตามเงื่อนไขในการเลิกสัญญาหรือไม่ ผู้เช่าซื้อซึ่งผิดนัดและใช้สิทธิเลิกสัญญาด้วยการส่งมอบทรัพย์สินที่เช่าซื้อคืนย่อมต้องรับผิดชำระค่าเสียหายตามสัญญา

สัญญาเช่าซื้อข้อที่ ๑๓ ระบุให้ผู้เช่าซื้อจะบอกเลิกสัญญาเช่าซื้อเสียก็ได้ โดยบอกกล่าวเป็นหนังสือให้เจ้าของทราบล่วงหน้าไม่น้อยกว่า ๗ วัน และผู้เช่าซื้อจะต้องคืนและส่งมอบรถในสภาพที่ซ่อมแซมเรียบร้อย ใช้การได้ดีในสภาพเช่นเดียวกับวันที่รับมอบรถไปจากเจ้าของพร้อมทั้งอุปกรณ์และอะไหล่ทั้งหมดให้แก่เจ้าของ ณ สำนักงานของเจ้าของและชำระเงินทั้งปวงที่ถึงกำหนดชำระหรือเป็นหนี้ตามสัญญานี้อยู่ในเวลานั้นทันทีภายใต้ความเสี่ยงภัยและค่าใช้จ่ายของผู้เช่าซื้อเอง และเจ้าของสงวนสิทธิที่จะเรียกร้องค่าเสียหายตามที่กำหนดไว้ในสัญญาข้อ ๑๔ อีกส่วนหนึ่ง (ถ้ามี) เมื่อจำเลยคืนรถยนต์ที่เช่าซื้อเนื่องจากไม่มีเงินชำระค่าเช่าซื้อโดยทำหนังสือแสดงเจตนาขอคืนรถ ซึ่งมีสาระสำคัญว่าจำเลยมีความประสงค์จะบอกเลิกสัญญาเช่าซื้อและ ขอส่งมอบรถยนต์ที่เช่าซื้อคืนแก่โจทก์ในสภาพที่ระบุไว้ในใบรับมอบรถคืนและตรวจสภาพรถซึ่งเป็นส่วนหนึ่งของหนังสือแสดงเจตนาและโจทก์ได้นำออกขายโดยวิธีการประมูลหรือขายทอดตลาดที่เหมาะสม โดยการใช้สิทธิ บอกเลิกสัญญานี้ไม่กระทบสิทธิเรียกร้องค่าเสียหายและ/หรือมูลหนี้ส่วนที่ขาดอยู่ตามสัญญาเช่าซื้อของโจทก์ หนังสือแสดงเจตนาขอคืนรถดังกล่าวแม้จะเป็นแบบฟอร์มของโจทก์ แต่เมื่อจำเลยทราบว่าต้องรับผิดชอบตามที่ลงลายมือชื่อไว้ในเอกสาร แสดงว่าจำเลยเข้าใจสถานะของตนที่ยอมรับผิดตามสัญญาและพยายามบรรเทาความเสียหายที่จะเกิดขึ้นในอนาคต การที่โจทก์รับมอบรถยนต์ที่เช่าซื้อไว้ จึงเป็นการที่โจทก์ยอม ผ่อนผันเงื่อนไขที่จำเลยต้องปฏิบัติตามข้อสัญญาบางส่วนให้แก่จำเลย เพื่อบรรเทาความเสียหายและบังคับ ไปตามสัญญาเช่าซื้อที่มีอยู่เดิม พฤติการณ์ของโจทก์เมื่อจำเลยผิดสัญญาไม่ชำระค่าเช่าซื้อติดต่อกัน ๓ งวด โดยมีหนังสือบอกกล่าวทวงถามให้จำเลยชำระค่าเช่าซื้อที่ค้างภายใน ๓๐ วัน นับแต่วันที่ได้รับหนังสือ หากไม่ชำระให้ถือเป็นการบอกเลิกสัญญาเช่าซื้อข้อ ๑๐ เมื่อจำเลยไม่ชำระค่าเช่าซื้อ และบอกเลิกสัญญา โดยส่งมอบรถยนต์ที่เช่าซื้อคืน และยอมรับผิดตามหนังสือแสดงเจตนาขอคืนรถ จึงเป็นกรณีที่จำเลยบอกเลิกสัญญาตามสัญญาเช่าซื้อข้อ ๑๓ หาใช่โจทก์และจำเลยสมัครใจเลิกสัญญาเช่าซื้อกันโดยปริยาย จำเลยจึงต้องรับผิดชำระค่าขาดราคาแก่โจทก์ (คำพิพากษาศาลฎีกาที่ ๓๒๕๒/๒๕๖๖)

แผนกคดีผู้บริโภคในศาลฎีกา

สิงหาคม ๒๕๖๗