การพิจารณาว่างานอันมีลิขสิทธิ์ประเภทศิลปกรรมที่มีลักษณะเป็นงานภาพถ่าย ตามพ.ร.บ.ลิขสิทธิ์ พ.ศ. ๒๕๓๗ มาตรา ๔ อันจะถือว่าเป็นงานลิขสิทธิ์ที่ได้รับความคุ้มครองหรือไม่ (คำพิพากษาศาลฎีกาที่ ๕๔๒๒/๒๕๖๑)

งานอันมีลิขสิทธิ์ประเภทศิลปกรรมที่มีลักษณะเป็นงานภาพถ่ายนั้น พ.ร.บ.ลิขสิทธิ์ พ.ศ. ๒๕๓๗ มาตรา ๔ ได้บัญญัติความหมายไว้มีใจความว่า “งานภาพถ่าย” ได้แก่ งานสร้างสรรค์ภาพที่เกิดจากการใช้เครื่องมือบันทึกภาพโดยให้แสงผ่านเลนซ์ไปยังฟิล์มหรือกระจก และล้างด้วยน้ำยาซึ่งมีสูตรเฉพาะ หรือด้วยกรรมวิธีใด ๆ อันทำให้เกิดภาพขึ้นหรือการบันทึกภาพโดยเครื่องมือหรือวิธีการอย่างอื่น ทั้งนี้ ไม่ว่างานภาพถ่ายนั้นจะมีคุณค่าทางศิลปะหรือไม่และให้หมายความรวมถึงภาพถ่ายและแผนผังของงานดังกล่าวด้วย ดังนี้ ตามบทบัญญัติดังกล่าวงานภาพถ่ายที่สร้างสรรค์ขึ้นมานั้นไม่ว่าจะมีคุณค่าทางศิลปะหรือไม่ ก็ถือได้ว่าเป็นงานอันมีลิขสิทธิ์ประเภทศิลปกรรม ภาพที่เกิดจากการใช้เครื่องมือบันทึกภาพหรือการถ่ายภาพ ซึ่งการถ่ายภาพจนทำให้เกิดมีภาพดังกล่าวขึ้นมานั้นถือได้แล้วว่าเป็นการริเริ่มสร้างสรรค์ภาพโดยมีการใช้ความวิริยะอุตสาหะในการสร้างสรรค์ตามสมควรแก่ลักษณะงานภาพถ่ายนั้น อาจเป็นงานอันมีลิขสิทธิ์ประเภทศิลปกรรมที่มีลักษณะเป็นงานภาพถ่ายตามบทบัญญัติของกฎหมายดังกล่าว ในระหว่างการพิจารณาของศาลฎีกาแผนกคดีทรัพย์สินทางปัญญา และการค้าระหว่างประเทศได้มี พ.ร.บ.ว่าด้วยการกระทำความผิดเกี่ยวกับคอมพิวเตอร์ พ.ศ. ๒๕๕๐ (ฉบับที่ ๒) พ.ศ. ๒๕๖๐ มาตรา ๘ บัญญัติให้ยกเลิกความในมาตรา ๑๔ แห่ง พ.ร.บ.ว่าด้วยการกระทำความผิดเกี่ยวกับคอมพิวเตอร์ พ.ศ. ๒๕๕๐ แต่ความผิดฐานนำเข้าสู่ระบบคอมพิวเตอร์ซึ่งข้อมูลคอมพิวเตอร์ปลอมทั้งหมดหรือบางส่วน หรือข้อมูลคอมพิวเตอร์อันเป็นเท็จโดยประการที่น่าจะเกิดความเสียหายแก่ประชาชน ที่โจทก์ฟ้องขอให้ลงโทษตามมาตรา ๑๔ (เดิม) ซึ่งถูกยกเลิกไปแล้วยังคงเป็นความผิดตามมาตรา ๑๔ ที่แก้ไขใหม่อยู่ ดังนั้น ในชั้นนี้จึงนำบทบัญญัติของมาตรา ๑๔ ที่แก้ไขใหม่มาปรับใช้ในการพิจารณาคดีนี้ การกระทำตามฟ้องของโจทก์  ซึ่งสรุปใจความได้ว่า โจทก์ได้นำภาพตามสำเนาภาพถ่ายเอกสารท้ายฟ้องที่โจทก์จัดทำขึ้นมาใช้เพื่อประโยชน์ทางการค้าในนามแบรนด์เครื่องสำอางซึ่งใช้เครื่องหมายการค้าว่า “Charisny” โดยใช้ในการโฆษณาออกทางสื่อต่าง ๆ จำเลยทำซ้ำหรือดัดแปลงซึ่งภาพตามสำเนาภาพถ่ายเอกสารท้ายฟ้อง โดยไม่ได้รับอนุญาตจากโจทก์ แล้วจำเลยและผู้สั่งผลิตสินค้ากับจำเลยนำภาพที่ทำซ้ำหรือดัดแปลงดังกล่าวเผยแพร่เข้าสู่ระบบคอมพิวเตอร์เพื่อใช้ประกอบการวิจารณ์ (รีวิว) ผลการใช้สินค้าประเภทเครื่องสำอางของจำเลยและของผู้สั่งผลิตสินค้ากับจำเลยในสื่อสังคมออนไลน์ในโปรแกรมที่ใช้ชื่อว่า “เฟสบุ๊ก” เพื่อให้ประชาชนผู้พบเห็นข้อความใน “เฟสบุ๊ก” ดังกล่าวเข้าใจว่ารูปภาพของโจทก์เกิดจากผลการใช้ผลิตภัณฑ์ของจำเลยหรือของผู้สั่งผลิตสินค้ากับจำเลย ทั้งนี้จำเลยเป็นผู้อนุญาตให้ผู้สั่งผลิตสินค้ากับจำเลยสามารถใช้ภาพที่จำเลยทำซ้ำหรือดัดแปลงประกอบในการวิจารณ์ (รีวิว) ผลการใช้สินค้าประเภทเครื่องสำอางของผู้สั่งผลิตสินค้ากับจำเลยนั้น อาจเป็นความผิดตาม พ.ร.บ.ว่าด้วยการกระทำความผิดเกี่ยวกับคอมพิวเตอร์ พ.ศ. ๒๕๕๐ มาตรา ๑๔ (๑) ที่แก้ไขใหม่ การที่ศาลทรัพย์สินทางปัญญาและการค้าระหว่างประเทศกลางตรวจฟ้องของโจทก์แล้วเห็นว่า ภาพตามสำเนา ภาพถ่ายเอกสารท้ายฟ้องไม่เป็นงานอันมีลิขสิทธิ์และการกระทำตามฟ้องไม่เป็นความผิดตาม พ.ร.บ.ว่าด้วยการกระทำความผิดเกี่ยวกับคอมพิวเตอร์ พ.ศ.๒๕๕๐ มาตรา ๑๔ (เดิม) และพิพากษายกฟ้องของโจทก์โดยยังไม่ได้ทำการไต่สวนมูลฟ้องจึงเป็นการไม่ชอบ (คำพิพากษาศาลฎีกาที่ ๕๔๒๒/๒๕๖๑)

แผนกคดีทรัพย์สินทางปัญญาและการค้าระหว่างประเทศในศาลฎีกา

                                              สิงหาคม ๒๕๖๖